Cô vợ trẻ cắn khăn không dám rên to vì sợ cạnh bên nhà phát hiện vụng trộm

Sự bất ổn trên thị trường chứng khoán dẫn đến hoảng sợ, và hoảng sợ gây ra các vụ bán đổ bán tháo, làm giảm giá cổ phiếu bất kể tiềm năng kinh tế dài hạn của công ty. Ngoài ra bạn cũng có nhiều cơ hội tiến bộ khi cấp quản lý tìm cách chi tiêu số tiền lãi đó. Warren nhận thấy điều này rất đúng khi áp dụng cho các ông chủ ngân hàng đầu tư, nhà tư vấn quản trị, luật sư, thợ sửa xe, tư vấn chăm sóc sân vườn, và những dạng nghề tương tự.

Ví dụ như công ty sản xuất cheiving gum Wrigleys. Nếu bạn giàu có một cách không tưởng, bạn có thể thấy xung quanh mình chỉ toàn những kẻ nịnh nọt luôn miệng tuôn ra những lời gian dối để vuốt ve cái tôi vĩ đại của bạn, biến bạn thành một thằng ngu trong mắt người khác. Warren nói câu này hàm ý về giá cổ phiếu của Berkshire Hathaway.

Nhưng nếu tiền thật không xuất hiện thì đến một lúc nào đó sự hào hứng và các ảo tưởng cũng dần phai nhạt, và tất cả những gì còn sót lại là một tài khoản ngân hàng trống rỗng với bộ hồ sơ xin phá sản. Trong cuộc chơi mua cổ phiếu không được ưa chuộng, nếu bạn không có khả năng xác định cơ cấu kinh tế dài hạn của công ty, bạn đang tham gia vào một công việc đầy rủi ro. May mắn cho ông là thị trường chứng khoán có tầm nhìn khá hạn hẹp và thường bỏ qua cơ cấu hoạt động của doanh nghiệp trong dài hạn, và vì vậy thị trường chứng khoán thường không định giá chính xác một công ty vĩ đại.

Warren tin tưởng hoàn toàn vào kỷ luật đến mức ông không chấp nhận bỏ ra chỉ có 2 đôla cá độ trận golf vì ông nhận thấy mình không có nhiều khả năng thắng cuộc. Một người kinh doanh giỏi biết phân biệt rõ ràng giữa một công ty tốt và một công ty tồi — và một nhà đầu tư giỏi biết rõ khi nào một công ty được bán với giá rẻ hay bị định giá quá cao. Nếu bạn sẽ nắm giữ cổ phiếu trong suốt 5 năm, bạn không cần phải quan tâm đến thị trường chứng khoán định giá như thế nào trong khoảng thời gian từ năm thứ nhất đến năm thứ tư.

Nếu ông may mắn đặt tay lên được những doanh nghiệp siêu hạng khi giá thấp, ông sẽ tiếp tục nắm giữ cổ phiếu của doanh nghiệp và để cho lợi nhuận tích lũy của nó đẩy giá trị dài hạn tăng lên, dần dần làm tăng giá cổ phiếu. Nếu bạn trả lời được câu hỏi, và vài lần như vậy, là bạn đã kiếm được rất nhiều tiền. Đối với những ai trong chúng ta cho rằng vì mình làm ra nhiều tiền, minh cũng giỏi đóng góp ý kiến trên mọi chủ đề - theo tôi, điều này thật điên rồ.

Vài quyết định sai lầm đủ quét sạch những gì bạn tích góp được từ những quyết định đúng. Chúng ta cảm thấy hứng thú với quá trình làm việc hơn là kết quả doanh thu, mặc dù tôi cũng đã học được cách tận hưởng doanh thu. Ông thích những công ty vĩ đại có tương lai dự đoán rõ ràng nhưng được bán với giá hời vì một sai lầm có thể sửa chữa được của bộ máy quản lý hay vì sự suy thoái của cả ngành hàng, hay vì thị trường đang đi xuống.

Warren luôn nghĩ rằng thật kỳ lạ khi những doanh nhân cực kỳ thành đạt và thông minh, những người đã có bề dày kiếm những khoản tiền lớn, lại đi nghe theo lời khuyên đầu tư từ những người môi giới quá nghèo đến mức không thể làm theo lời khuyên của chính họ. Điều này đi ngược lại với chiến lược phân tán rủi ro, được biết đến theo lời khuyên không nên bỏ hết toàn bộ số trứng vào cùng một giỏ. Để kiếm tiền từ trò chơi đầu tư, bạn cần phải tin chắc, nghĩa là bạn cần biết rõ việc mình đang làm.

Giá cổ phiếu đang lên nhanh chóng rồi sẽ dừng lại khi thực tế kinh doanh của công ty cuối cùng cũng hiện rõ. Bạn phải giữ cho chi phí thật thấp ngay từ ban đầu, giúp bạn có thêm thuốc nổ khi bị đối thủ tấn công, và mang lại thêm nhiều lợi nhuận khi tình hình kinh doanh thuận lợi. Hãy thử tưởng tượng: Nếu thị trường chứng khoán có đóng cửa suốt 5 năm, thì giá trị doanh nghiệp vẫn cứ tiếp tục gia tăng.

Và bởi vì những sản phẩm này bao giờ cũng thỏa mãn kỳ vọng khách hàng, nhà sản xuất ra chúng có quyền đòi một mức giá cao hơn. Bạn nghĩ sao về một công ty có bộ máy quản lý không biết theo dõi chi phí chặt chẽ? Bạn có nghĩ họ sẽ mang đến cho các cổ đông thật nhiều tiền không? Đôi khi những cú vút giá này làm cho giá cổ phiếu rớt xuống rất thấp so với giá trị dài hạn của công ty, và ngược lại đôi khi lại đẩy giá lên quá cao so với giá trị dài hạn của nó.

Còn đối với những nhà dầu tư vẫn tiếp tục năng động trên thị trường sau khi Warren đã rút lui vào năm 1969, nhiều người trong số họ thậm chí không còn giữ được cái áo trên người khi thị trường sụp đổ năm 1973 - 74, và việc gầy dựng lại từ đầu gần như là ảo tưởng vì bạn cần có tiền để mua cổ phiếu. Chất lượng càng cao, rủi ro càng thấp, tỉ lệ giá và chất lượng càng thấp, rủi ro càng giảm. Warren biết rằng nếu bạn nhìn nhận quyết định đầu tư như một việc bạn không thể nào thay đổi và làm lại, bạn chắc chắn sẽ rất cân nhắc và nghiên cứu kỹ trước khi quyết định.