Hơn nữa, ngay bên trong mỗi nguyên tử thì hầu hết đều là khoảng không trống rỗng. Vì vậy, căn bản vừa nói, họ nỗ lực săn tìm cơ nghiệp, tiền tài, thành đạt, quyền lực, sự công nhận, hay một mối quan hệ đặc biệt để họ cảm thấy bãn thân được dễ chịu hơn, cảm thấy mình toàn vẹn hơn. Nếu phẩm tính ý thức của bạn ngay lúc này quyết định tương lai, vậy thì cái gì quyết định phẩm tính ý thức ấy của bạn? Chính là mức độ hiện trú ở khoảnh khắc hiện tại của bạn.
Loại tâm lý sợ hãi này luôn luôn là sợ hãi một điều gì đó đang xảy ra, không phải là sợ hãi một điều gì đó đang xảy ra ngay bây giờ. Cho nên, một khi đã nhận ra được gốc rễ của trạng thái bất thức chính là sự đồng hóa với tâm trí, dĩ nhiên gồm cả các xúc cảm nữa, bạn bèn thoát ra khỏi nó. Tình hình này khiến cho sinh lực của bạn bị thất thoát nghiêm trọng.
Tôi vẫn ý thức trọn vẹn, nhưng không còn suy nghĩ nữa. Đây là “trường hợp đóng đimh cứu chuộc” của bạn. Nếu xem xét thật kỹ, bạn sẽ thấy thái độ ấy đã bị vấy bẩn bởi tâm lý tiêu cực dưới dạng bực bội thầm kín, và do đó nó hoàn toàn không phải là vâng phục mà là thái độ phản kháng trá hình.
Ông có đề nghị nào không? Những người thực sự nhận ra được thường trở nên chán đời và u uất: Nếu không gì có thể giúp bạn thực sự thỏa mãn, vậy còn có thứ gì để bạn gắng sức, đâu là ý nghĩa thiết yếu của sự vật? Nhà tiên tri soạn ra Cựu Ước Kinh hẳn đã đi đến nhận định này khi ông viết: “Ta đã chứng kiến mọi việc được thực hiện dưới bóng mặt trời này; chiêm ngưỡng chúng, ta thấy tất cả đều phù phiếm và giống như cố sức đuổi thoe một cơn gió vậy”. Nếu người bạn đời nam giới đủ tỏ ngộ, anh ta có thể giúp bạn thực hành như tôi vừa miêu tả bằng cách giữ vững tần số hiện trú toàn triệt, nhất là vào thời điểm này.
Cứu cánh là một khái niệm, một điểm nằm trong cái tương lai được phóng chiếu bởi tâm trí, khi mà sự cứu rỗi dưới bất kỳ hình thức nào – như hạnh phúc, thỏa nguyện, bình đẳng, giải thoát, và vân vân – sẽ được đạt đến. Các hình tướng đều sinh ra rồi diệt đi, song bạn vẫn ý thức được tính vĩnh hằng bên dưới các hình tướng phù du đó. Mọi âm thanh đều sinh ra từ yên lặng, rồi chìm trở lại trong yên lặng, và suốt quãng đời của nó được bao quanh bởi sự yên lặng.
Tôi không đề nghị quay trở lại kiểu biểu thị thánh linh dưới dạng nữ tính. Nhưng chúng ta không biết rõ trạng thái nội tại của ông ta khi thốt lên câu nói ấy. Do đó, nhu cầu tâm lý muốn trở thành thứ gì đó khác hơn con người của bạn không còn ở đó nữa.
Tính vô thường cũng là giáo lý trọng tâm của Chúa Jesus: “Các ngươi chớ tích trữ cho mình kho tàng dưới đất, nơi mối mọt gặm nhấm làm hư nát được, nơi trộm cắp đào khoét phỗng mất được…” Tự ngã thấy mình không ngừng bị đe dọa, mặc dù bề ngoài nó luôn tỏ ra rất tự tin. Chúng ta hãy xem xét qua một lần nữa kịch bản tôi vừa miêu tả trên đây.
Trạng thái ý thức của bạn lúc ấy sẽ không còn bị chi phối bởi các điều kiện bên ngoài nữa. Giật bắn cả mình! Nếu môn đồ hiện trú toàn triệt và trong tình trạng cảnh giác cao độ, nếu “lưng y đã thắt lại và đèn của y đã thắp lên”, vốn là một ẩn dụ Chúa Jesus dùng để ám chỉ sự hiện trú, thì môn đồ ấy sẽ biết bị thầy đến phía sau lưng mà ngăn ông ấy lại hay bước tránh sang một bên. Không gì có thể đáng kinh ngạc và hùng vĩ hơn cái bao la và tĩnh lặng không thể nghĩ bàn của không gian, song nó là gì? Cái không hư, cái hư không bao la vô tận.
Người không biết khoan dung nhất định phải gánh chịu thời gian tâm lý rất nặng nề. Đây không phải là loại chờ đợi bồn chồn hay nhàm chán thường thấy, vốn là sự chối bỏ khoảnh khắc hiện tại mà tôi đã nói đến trước đây. Trước hết, bạn ngưng phán xét chính mình; sau đó bạn ngưng phán xét người mình yêu.
Bạn chưa hoàn toàn thức tỉnh. Khi bạn ý thức hơn về thực tại hiện tiền của mình, bạn có thể hoát nhiên thấu hiểu lý do khiến cho trạng thái ý thức bị khuôn định của bạn vận hành theo những cách thức đặc biệt – chẳng hạn, lý do khiến cho các mối quan hệ của bạn lại tuân theo các khuôn mẫu nhất định – và bạn có thể nhớ lại các sự việc đã diễn ra trong quá khứ hay xem xét chúng một cách rõ ràng hơn. Lúc ấy bạn cũng có thể cảm nhận được sự sống tương tự như vậy sâu bên trong mỗi người khác và sâu bên trong mỗi tạo vật khác.