Tuy giàu tự ái, tự cao, tự trọng hơn ai hết, nhưng bạn trai có một đặc điểm tâm lý nầy ai cũng lấy làm lạ là dễ hối hận và dễ xin lỗi. Con chó không sủa lại cắn. hai ông trong quyển tự thú của mình viết cách thời gian nhau hằng bao thế kỷ mà sự việc na ná giống nhau.
Tôi nói ngay tinh thần nhiệm vụ của nam giới đối với xã hội nhỏ của họ là gia đình. Tuy nhiên những nhận xét trên là cho đa số để nói rằng trong nữ giới vẫn có những lý trí sắc bén khi bên nam giới không thiếu bộ óc ngu đần. Trong thời nào cũng vậy, nam giới cũng như nữ giới, có kẻ nghèo nàng trí tưởng tượng.
Họ tự nhiên thấy khao khát tìm hiểu những huyền nhiệm về mình và người khác phái. Vì thiếu tính giáo dục sáng suốt, có nhiều bạn trai sau thời gian biết việc xuất tinh không phải là thứ bịnh, hay rờ mó đến cơ quan sinh dục của mình để làm nhục thú. Để rồi trước mặt vợ lớn: Giọt châu lã chã khôn cầm và bạc nhược tự thú:
Nhân cách có nhiều hình thức. Trong lãnh vực tình ái, một đ àn bà sang ngang cách tội lỗi có thể sợ bán mất tình yêu, gia đình sụp đổ. Thay vì gây niềm vui cho tuổi xuân, người ta khiến họ cưu mang những sưu tầm, hối tiếc suốt đời.
Cái câu cũ như trái đất của Juvénal có lý lắm: Tinh thần lành mạnh trong thân thể khỏe mạnh: mens sana in corpre sano. Ngày xưa chế độ gia đình cứ trói buộc sự khai trí của bạn gái một phần nào, nên ở nhiều lĩnh vực trí thức họ vắng bóng. Thời xưa hay ở thôn quê trong giới ít học, không phải người ta không biết yêu đâu.
Một bên xao xuyến về thân phận, càng chạy theo ham muốn vật chất càng thèm khát, càng thấy bất mãn, một bên sống nội tâm trầm tĩnh, yêu mến Thượng đế và nhân loại cách tha thiết và thỏa mãn về kiếp sống vì đã làm những việc thiện. Tương lai sẽ may hay rủi. Nhưng tại tự nhiên trong người họ phát tiết ra chất dịch thừa khó thở ấy.
Họ thinh lặng nhưng tâm hồn họ nổi sóng gió. Vào hoa niên, nam thanh có kẻ khi ngủ hay bị những chiêm bao mà trong đó họ thấy những cuộc giao duyên, gặp gỡ, trò chuyện, thư từ đầy màu sắc hoa nguyệt. Cũng đừng ỷ quyền cao, nuôi nấng họ, thấy họ cô thế mà xử bạc họ trước mặt kẻ khác, nhất là trước mặt phái yếu.
Thật lạ, Triết học thì bạn trai có lẽ chưa thông, nhưng họ ưa có thái độ triết gia, hiểu theo nghĩa không hay, khi thấy bao nhiêu khuyết điểm của xã hội. Có khi giả bộ khiêm tốn cho sự khen được gia trọng. Nếu phải phân tích chất ghen giữa hai phái thì có lẽ người ta thấy cách chung có chỗ khác biệt này là ở bạn gái sự ghen nhiều thâm độc hơn.
Nếu bên kia cuộc sống có một quan tòa chí công thì sao. Trí năng lúc nầy cũng theo đà phát triển của khối óc mà phát triển theo. Bạn thấy trên sách báo, diễn đàn trong radiô người ta đề cao trí năng phụ nữ, cho là không thua phái mạnh.
Người, bạn đã biết gồm thể xác và tinh thần. Em ơi? Người em kiều diễm vì lộng lẫy nhan sắc, vì cao quý tâm hồn của đôi mươi tuổi xuân của tôi. Rồi luật chia ly nữa.